Lợi dụng tâm lý muốn giảm cân nhanh chóng, nhiều cơ sở sản xuất đã bất chấp sức khỏe người tiêu dùng, lén lút trộn các thành phần hóa học bị cấm vào sản phẩm của mình. Những chất này có thể mang lại hiệu quả giảm cân cấp tốc nhưng tiềm ẩn đằng sau là những rủi ro khôn lường cho sức khỏe. Đúng như ông cha ta đã đúc kết: “Dục tốc thì bất đạt” – việc vội vàng, đốt cháy giai đoạn thường không mang lại kết quả bền vững và an toàn.
1. Trà thảo mộc Vy&Tea bị Bộ y tế cảnh báo và thu hồi vì chứa chất cấm
Thị trường sản phẩm hỗ trợ giảm cân tại Việt Nam đã không ít lần rúng động bởi thông tin các sản phẩm nổi tiếng bị phát hiện chứa chất cấm. Gần đây, trà giảm cân Golean Detox là một ví dụ điển hình khi bị cơ quan chức năng cảnh báo và thu hồi vì chứa hai hoạt chất nguy hiểm không được phép sử dụng trong thực phẩm. Hai hoạt chất này chính là Sibutramine và Phenolphthaleine, vốn đã bị Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) nghiêm cấm.
Tiếp nối sự việc đó, mới đây, Cục An toàn thực phẩm (ATTP) thuộc Bộ Y tế Việt Nam đã chính thức thông báo về một trường hợp tương tự liên quan đến sản phẩm “Trà thảo mộc nhãn hiệu Vy&Tea”. Thông tin này được đưa ra sau khi Cục ATTP nhận được cảnh báo từ Đại sứ quán Hàn Quốc tại Việt Nam. Cụ thể, phía Hàn Quốc đã phát hiện một lô hàng trà Vy&Tea xuất khẩu sang nước này có chứa hai chất cấm tương tự là Sibutramine và Phenolphthaleine.
Theo thông tin công bố, sản phẩm này do Công ty TNHH Một thành viên dịch vụ thương mại Hà Vy chịu trách nhiệm và phân phối. Công ty có địa chỉ đăng ký tại Số nhà 45, Tổ 1, Quốc lộ 14, Thôn Sơn Hiệp, Xã Thọ Sơn, Huyện Bù Đăng, Tỉnh Bình Phước. Sự việc này không chỉ gióng lên hồi chuông cảnh báo về chất lượng của sản phẩm Vy&Tea mà còn đặt ra câu hỏi lớn về trách nhiệm của nhà sản xuất và sự an toàn của người tiêu dùng.
2. Hai chất cấm Sibutramine và Phenolphthaleine độc hại và gây ra những nguy cơ tiềm ẩn nào?
Việc FDA và các cơ quan y tế trên toàn thế giới đưa Sibutramine và Phenolphthaleine vào danh sách cấm không phải là ngẫu nhiên. Đằng sau tác dụng giảm cân mà người dùng có thể cảm nhận được là những mối nguy hại nghiêm trọng, thậm chí đe dọa đến tính mạng. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về từng chất để thấy rõ mức độ nguy hiểm của chúng.
2.1. Cơ chế và Tác hại của Sibutramine
Sibutramine là một hoạt chất được phát triển ban đầu để điều trị trầm cảm, nhưng sau đó được phát hiện có khả năng làm giảm cảm giác thèm ăn. Nó hoạt động bằng cách ức chế tái hấp thu norepinephrine, serotonin và dopamine ở não, từ đó khiến cơ thể cảm thấy no lâu hơn và giảm lượng thức ăn nạp vào. Chính vì cơ chế này, nó từng được cấp phép sử dụng như một loại thuốc kê đơn để điều trị béo phì. Tuy nhiên, các nghiên cứu sâu hơn đã chỉ ra những rủi ro không thể chấp nhận được.
Tác hại nguy hiểm nhất của Sibutramine liên quan đến hệ tim mạch. Hoạt chất này có thể làm tăng huyết áp và nhịp tim một cách đột ngột, ngay cả ở những người khỏe mạnh. Đối với những người có tiền sử bệnh tim mạch như bệnh động mạch vành, rối loạn nhịp tim, suy tim sung huyết hoặc đột quỵ, việc sử dụng Sibutramine là cực kỳ nguy hiểm, có thể dẫn đến các biến cố tim mạch nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim. Chính vì những bằng chứng không thể chối cãi về nguy cơ tim mạch, nhiều nghiên cứu uy tín đã khẳng định rằng rủi ro của Sibutramine vượt xa lợi ích mà nó mang lại. Năm 2010, FDA đã chính thức yêu cầu rút Sibutramine khỏi thị trường Hoa Kỳ, và hành động tương tự cũng được thực hiện bởi các cơ quan quản lý ở châu Âu, Úc và nhiều quốc gia khác, trong đó có Việt Nam.
Ngoài ra, Sibutramine còn có khả năng tương tác tiêu cực với nhiều loại thuốc khác, đặc biệt là thuốc chống trầm cảm và thuốc điều trị chứng đau nửa đầu. Sự kết hợp này có thể gây ra hội chứng serotonin, một tình trạng có thể đe dọa tính mạng với các triệu chứng như kích động, ảo giác, sốt cao và co giật. Do những rủi ro nghiêm trọng này, Sibutramine đã bị cấm hoàn toàn trong thực phẩm chức năng và thuốc không kê đơn.
2.2. Mối nguy ung thư từ Phenolphthaleine
Phenolphthaleine vốn được biết đến rộng rãi như một chất chỉ thị màu trong các thí nghiệm hóa học (chuyển sang màu hồng trong môi trường kiềm). Trong quá khứ, nó cũng từng được sử dụng phổ biến như một thành phần trong thuốc nhuận tràng không kê đơn để điều trị táo bón. Tác dụng của nó là kích thích niêm mạc ruột, tăng co bóp để đẩy nhanh quá trình đào thải.
Tuy nhiên, các nghiên cứu dài hạn trên động vật đã làm dấy lên lo ngại nghiêm trọng về khả năng gây ung thư của hoạt chất này. Dựa trên các bằng chứng khoa học, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng Phenolphthaleine có thể làm tổn thương DNA và thúc đẩy sự phát triển của các khối u. Vì lý do này, từ năm 1999, FDA đã cấm lưu hành tất cả các loại thuốc điều trị táo bón có chứa Phenolphthaleine tại thị trường Mỹ. Hiện nay, không còn bất kỳ sản phẩm y tế hợp pháp nào tại Hoa Kỳ chứa hoạt chất tiềm ẩn nhiều rủi ro này. Việc phát hiện Phenolphthaleine trong một sản phẩm được quảng cáo là “trà thảo mộc” là một hành vi gian lận đặc biệt nghiêm trọng, đặt người tiêu dùng trước nguy cơ ung thư tiềm tàng.
3. Tác hại khôn lường của Sibutramin
Ngay sau khi nhận được cảnh báo chính thức từ Đại sứ quán Hàn Quốc, Cục ATTP đã thể hiện sự quyết liệt trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Một Đoàn kiểm tra đã được thành lập khẩn cấp để tiến hành xác minh thông tin, lấy mẫu sản phẩm trên thị trường và gửi đi kiểm nghiệm tại các viện kiểm nghiệm quốc gia. Kết quả phân tích đã xác nhận sự hiện diện của Sibutramine và Phenolphthaleine trong trà Vy&Tea, đúng như cảnh báo từ phía Hàn Quốc.
Dựa trên kết quả kiểm nghiệm khách quan, Cục ATTP đã ngay lập tức ban hành quyết định tạm dừng lưu hành và yêu cầu thu hồi toàn bộ lô sản phẩm vi phạm trên toàn quốc. Đồng thời, Cục đã gửi văn bản hỏa tốc đến Ban Quản lý An toàn thực phẩm của các thành phố lớn như Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Bắc Ninh, cùng với Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm của tất cả các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Nội dung văn bản yêu cầu các đơn vị này phải giám sát chặt chẽ việc dừng lưu thông và thu hồi sản phẩm Vy&Tea trên địa bàn quản lý, đảm bảo không còn sản phẩm nguy hại đến tay người tiêu dùng.
Sự việc này một lần nữa cho thấy những nguy cơ tiềm ẩn từ các sản phẩm giảm cân không rõ nguồn gốc hoặc được quảng cáo “thần tốc” là vô cùng khôn lường. Người tiêu dùng cần hiểu rằng, giảm cân là một quá trình đòi hỏi sự kiên trì và phương pháp khoa học. Hãy là người tiêu dùng thông thái, lựa chọn những cách giảm cân an toàn như điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý và tăng cường vận động thể chất. Sức khỏe của chính bạn là tài sản quý giá nhất, đừng đánh đổi nó vì những lời hứa hẹn thiếu cơ sở.
4. FAQs
4.1. Trà Vy&Tea chứa những chất cấm cụ thể nào?
Trà Vy&Tea bị phát hiện chứa Sibutramine, một chất ức chế cảm giác thèm ăn nhưng gây nguy cơ cao về tim mạch, và Phenolphthaleine, một chất có khả năng gây ung thư và đã bị cấm sử dụng trong y học.
4.2. Sử dụng sản phẩm chứa Sibutramine có nguy hiểm không?
Cực kỳ nguy hiểm. Sibutramine có thể gây tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, và làm tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim, đặc biệt với người có tiền sử bệnh tim mạch.
4.3. Làm thế nào để nhận biết một sản phẩm giảm cân không an toàn?
Hãy cảnh giác với các sản phẩm được quảng cáo có hiệu quả “thần tốc”, cam kết giảm cân không cần ăn kiêng hay tập luyện, không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng hoặc không được Bộ Y tế cấp phép lưu hành.
4.4. Nếu đã lỡ dùng trà Vy&Tea thì nên làm gì?
Bạn nên ngưng sử dụng sản phẩm ngay lập tức. Hãy theo dõi sức khỏe của mình và đến gặp bác sĩ để được kiểm tra, tư vấn nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như tim đập nhanh, khó thở, hoặc chóng mặt.
4.5. Cơ quan nào chịu trách nhiệm quản lý chất lượng thực phẩm chức năng?
Tại Việt Nam, Cục An toàn thực phẩm (ATTP) thuộc Bộ Y tế là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc quản lý, cấp phép, kiểm tra và xử lý vi phạm liên quan đến thực phẩm chức năng và các sản phẩm bảo vệ sức khỏe.
Nhật Minh là nữ blogger làm đẹp với hơn 15 năm kinh nghiệm trong việc trải nghiệm và đánh giá mỹ phẩm. Với phong cách viết trung thực – chi tiết – gần gũi, luôn mang đến cho độc giả những thông tin hữu ích và khách quan, giúp lựa chọn sản phẩm chăm sóc da một cách thông minh và hiệu quả.
